۱۳۹۱ تیر ۵, دوشنبه

نیشتیمان


ن.مێهدی بیگ زادە
و: چیا عەبدوڵلا پوور
 نیشتیمان گیان درانگە هەستە كاتی قوتابخانەیە
نیشتمان: ئاخ چەند جارم پێگوتی بەم نێوە بانگم مەكەن نێوی من ژینوسە، بۆ مەگەر لەبەر ئەو كۆخانەی باوكم خەوم بە چاوان دا دێ‌ كە دەبێ‌ لە كاتی خۆیشی لەخەم هەستم.
ژینوس لە سەر جێ خەوەكەی را بە گاگۆڵکە دەچێتە پێش ئاوێنە. "وەی رووخسارم چۆن هەڵمساوە". ئاوێك بە دموچاوی دادەكات. "دایە شاڵوارە نوێیەكەم لەكوێیە"

دایك: مەگە نەمكوت گیرت پی دەدەن ئەگەر هاتیەوە لەبەری بكە.

فیلمی دێکیۆمێنی سەبارەت بە کیمیابارانی شاری سەردەشت

شاری سەردەشت لە ٧ی پووشپەری ١٣٦٦ لە لایەن فرۆکە شەڕکەرەکانی عێراق کیمیاباران کراو خەڵکێکی زۆر گیانیان لە دەست   داو خەڵکێکی زۆریش بریدار بوون کە هەنووکەش خەڵکێکی زۆر بەدەست ئازارەکانی ئەو کارەساتە دەناڵێنن.


تێبینی: ئەم فیلمە لە کاناڵی press tv کۆماری ئیسلامی ئێران دا بڵاو بۆتەوە

جارنامەی جیهانی مافی مرۆڤ

ده‌قی جارنامه‌ی گه‌ردونی مافی مروڤ

له هیواکانی هاوبه‌ش ته‌واوی گه‌ڵ و نه‌ته‌وه‌کان راده‌گه‌یه‌ندریت تاوکو هه‌مو خه‌ڵک و ریکخراوه‌کانی کومه‌لگا ئه‌م جارنامه‌یه‌ له‌ به‌ر چاو بگرن و هه‌وڵ بده‌ن به‌ هاریکاری ریکخراوی وزاره‌تی په‌روه‌رده ،  له‌ به‌ر چاو گرتنی ئه‌م ماف و ئازادیانه‌ په‌ره‌ی پی بدریت به‌ ریوشوینی گونجاوی نه‌ته‌وه‌یی وه‌ نیونه‌ته‌وه‌یی، پیناسه‌ی وه‌گه‌رخستنی گونجاو به‌گشتی له‌ دونیادا و کاریگه‌ری ئه‌مانه‌ چ له‌ نیوان کومه‌لگه‌ی ولآتانی ئه‌ندام وه‌ چ ئه‌و ناوچه‌ ئتنیکه‌ کانی  که‌ له‌ ناو سنورکانیان دان ، دابین بکریت.

بنەمای یەکەم:
هه‌موو مروڤێک به‌ ئازادی له‌دایک ده‌بێ و که‌ڕامه‌ت و مافی یه‌کسانیان هه‌یه‌ ، هه‌موویان خاوه‌نی ئه‌قڵ و ویژدانن و ده‌بی له‌گه‌ڵ یه‌کدا هه‌ڵسوکه‌وتی برایانه‌یان هه‌بێ.

بنەمای دووهەم:
ئه‌م ئازادی و مافانه‌ی که‌ له‌ جاڕنامه‌که‌دا ئاماژه‌یان پێکراوه ‌هه‌موو مرۆڤێک به‌ شێوه‌ی یه‌کسان و به‌ بێ هیچ چه‌شنه‌ جیاوازییه‌ک  ده‌گرێته‌وه‌ واته‌ نیژاد ، ره‌نگ ،  ره‌گه‌ز ، زمان ،‌ ئائین ، بیروڕای رامیاری و یان هه‌ر باوه‌ریکی دیکه‌ ی، هه‌روها ره‌چه‌ڵه‌ک،‌ بارودۆخی کومه‌لاتی ، سه‌روه‌ت وه‌ سامان ، له‌ دایک بون و‌ هه‌ر شیواز یا بارودوخیکی دیکه‌ . هه‌روه‌ها هیچ هه‌ڵاواردنێک له‌ سه‌ر بنمای رامیاری ، ئیداری یان نێوده‌وڵه‌تیی وڵاتێک یان نیشتیمانێک هه‌بێ که‌ که‌س هاوڵاتیی ئه‌و شوێنه‌ بێ. جا ئه‌م ولاته‌  یان  ناوچه‌یه‌ سه‌ربه‌خو بیت ، یان داگیرکراو یان ده‌سه‌ڵاتێکی سنورداری هه‌بێت.

بنەمای سێهەم:
هه‌موو که‌س مافی هه‌یه‌ ژیان و ئازادی و ئاسایشیی شه‌خسی هه‌بێ.

بنەمایچوارەم:
هیچ که‌سیک ناتوانێ که‌سێک به‌کویڵه‌ بهێلێته‌وه‌ و کڕین و فرۆشتنی کۆیله‌ به‌ هه‌موو شێوه‌یه‌ک قه‌ده‌غه‌یه‌.

بنەمای پێنجەم: 

هیچ که‌سیک نابی ئه‌شکه‌نجه‌ بکریت یان به‌ شێوه‌ی زاڵمانه‌ سزا بدرێت یان رووبه‌ڕووی هه‌ڵسوکه‌وتی دژه‌ مرۆڤی بێته‌وه‌ یان بچه‌وسێندرێته‌وه‌.

بنەمای شەشەم: 
هه‌موو که‌س مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌  که‌ که‌سایه‌تی حقوقی خوی له‌ هه‌مو شوینیک وه‌کو مرۆڤ به‌ فه‌رمی بناسرێت.

بنەمای هەوتەم:
هه‌مو که‌سیک له‌ به‌رامبه‌ر یاسادا یه‌کسانن و مافیان هه‌یه‌ به‌ بی هیچ جیاوازی و هه‌لاواردنیک یاسا پشتیوانیان لێ بکا ،هه‌مو مافی هه‌یه‌ له‌ به‌رامبه‌ر هه‌ر چه‌شنه‌ هه‌لاواردن یان جیاوازیه‌ک که‌ دژ به‌م جارنامه‌یه‌ بیت و دژ‌ به‌ هه‌رچه‌شنه‌ هاندانێک که‌ هه‌لاواردنێکی له‌م شێوه‌یه‌ به‌دیبێنێ ، له‌ یاسا سود وه‌ربگرێت.

بنەمای هەشتەم:
له‌ به‌رامبه‌ر هه‌ر کرده‌وه‌یه‌ک که‌ مافه‌ بنه‌ڕه‌تییه‌کانی تاک پێشێل بکا – و ئه‌و مافانه‌ به‌ هۆی یاسای بنچینه‌یی یان یاسایه‌کی دیکه‌ بۆ تاک ناسرا بێت، مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ له‌ دادگای باڵای نه‌ته‌وه‌یی پێداچوونه‌وه‌ی بۆ بکرێ.
بنەمای نۆیەم:

هیچ که‌س نابی سه‌ره‌رویانه ده‌ستبه‌سه‌ر، زیندانی یان شاربه‌ده‌ر بکریت.‌

بنەمای دەیەم:
هه‌موو که‌سیک به‌ بێ جیاوازی مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ که‌ سکاڵای خوی له‌ دادگایه‌کی سه‌ربه‌خۆ و‌ بی لایه‌ن ، به‌ ئاشکرا  کاره‌کانی بو به‌ریوه‌ ببه‌ن. دادگایه‌کی ئاوا له‌باره‌ی ماف و‌ ئه‌رکه‌کان یان هه‌ر تۆمه‌تێکی که‌ خرابێته‌ پاڵی ،ده‌بی بریاری له‌سه‌ر بدات.

بنەمای یازدەیەم: 

1 ) هه‌ر که‌سیک ‌ تاوانی خرابێته‌پاڵ ، هه‌تا ئه‌وکاته‌ بێتاوانه‌ که‌ له‌ دادگایه‌کی گشتیدا که‌ هه‌موو گه‌ره‌نتییه‌ک بۆ به‌رگریکردنی بۆ دابین ده‌کرێ و تاوانباربونی به‌ شیوه‌ی یاسایی پشتراست ده‌بێته‌وه‌‌‌.
2  ) هیچ که‌س  بۆ ئه‌نجامدان یان ئه‌نجامنه‌دانی کرده‌وه‌یه‌ک له‌ کاتی روودانی کرده‌وه‌که‌ ، به‌ پێی مافی نه‌ته‌وه‌یی یان نێوده‌وڵه‌تی به‌ تاوان دانه‌نراوه‌ تاوانبار له‌قه‌ڵه‌م نادرێ، به‌م هۆیه‌ هیچ سزایه‌ک له‌وه‌ قورستر که‌ له‌ کاتی روودانی تاوانه‌که‌ ده‌سه‌پێندرێت رووبه‌رووی که‌س نابێته‌وه‌.

بنەمای دوازدەیەم:
هیچ که‌س نابێ له‌ ژیانی تایبه‌تی ، کارو باری کومه‌لایه‌تی ، شوینی ژیان وپیوه‌ندیه‌کانیدا سه‌ره‌رۆیانه‌ لێپرسینه‌وه‌ی لێبکرێت و هێرش بکرێته‌ سه‌ر شه‌ره‌فه‌ت و که‌سایه‌تی و ناوو ناوبانگی ، هه‌موو که‌س مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ که‌ له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌مچه‌شنه‌ لێپرسینه‌وه‌ و هێرشکردنانه‌دا یاسا پشتیوانی لێبکا.

بنەمای سێزدەیەم:     

1 ) هه‌موو که‌سیک مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ له‌ هه‌موو ولاتیکدا به‌ ئازادانه‌  هاتوچو بکات و شوینی ژیانی خۆی هه‌ڵبژێرێت.
2 ) هه‌مووکه‌سیک مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌  هه‌ر ولاتیک ، یه‌ک له‌وان ولاتی خوی به‌جی بیڵیت یان بگه‌ریته‌وه‌ بو ولاتی خوی. .

بنەمای چاردەیەم: 
1 ) هه‌موو که‌س مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ که‌ له‌به‌رامبه‌ر راوه‌دوونان، ئه‌شکه‌نجه‌ و‌ ئازار، په‌نایه‌ک بدۆزێته‌وه‌ و له‌ وڵاتانی دیکه‌ ببێته‌ په‌نابه‌ر.
2 ) ئه‌گه‌ر راوه‌دوونان ‌ به‌هۆی تاوانی گشتی و نا‌ سیاسی وره‌فتاری دژ به‌ بنه‌ما و مه‌به‌سته‌کانی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان بێ ، ناتوانریت سوود له‌م مافه‌ وه‌ربگیرێت.

بنەمای بنەمای پازدەیەم:  
هه‌ر که‌س مافی  تایبه‌تی هاولاتی بونی هه‌یه‌، 
هیچ که‌سێک نابێت سه‌ره‌رۆیانه‌ له‌ هاوڵاتی بون، یان له‌ گۆڕینی مافی هاوڵاتی بون بێبه‌ش بکرێت.

بنەمای شازدەیەم  
1 ) هه‌موو  ژن و پیاوێکی پێگه‌یشتوو مافیان هه‌یه به‌ بی هیچ سنورێک له رووی‌ نیژاد ،  نه‌ته‌وه ، یان ئایینه‌وه‌ پیکه‌وه‌ ژیانی هاوبه‌ش پێک بێنن. و له‌ کاتی جیابوونه‌وه‌شیان ژن و میرد له‌ هه‌موو کاره‌باره‌کانی په‌یوه‌ندیدار به‌ ژیانی هاوبەش مافی  یه‌کسانیان هه‌یه .
‌‌‌2 ) پێکه‌وه‌نانی ژیانی هاوبه‌شی ده‌بێ له‌ سه‌ر رەزامه‌ندی و ئازادی  ته‌واوی  ژن و پیاو بێت . 
3 ) بنه‌ماڵه‌ کۆڵه‌که‌ی سروشتی و بنچینه‌ی کومه‌ڵگایه‌ و ده‌بێ مافی ئه‌وه‌ی هه‌بێ سود له‌ پشتیوانیی کومه‌ڵگا وده‌وڵه‌ت وه‌ربگرێ. 

بنەمای هەڤدەیەم:    
1 ) هه‌موو که‌سیک به‌ ته‌نیا، یان به‌ هاوبه‌شیی مافی به‌خاونبوون هه‌یه.
2 )  هیچ که‌س نابێ سه‌ره‌رویانه‌ له‌ مافی خاوه‌ندرایی بی به‌ش بکریت.

بنەمای هەژدەیەم:
هه‌موو که‌سیک  مافی هه‌یه‌ به‌ ئازادی سود له‌ بیرو ویژدان و ئایین وه‌رگریت. ئه‌م مافه‌ گورینی ئازادانه‌ی دین یان بیر و بڕوا وه‌خۆده‌گرێت. هه‌روه‌ها په‌روه‌رده‌ی ئایینی و به‌ریوه‌بردنی مه‌راسیمی ئایینی ده‌گرێته‌وه‌. هه‌موو که‌سێک به‌ته‌نیا یان به‌ کۆمه‌ڵ به‌شێوه‌ی تایبه‌تی یان به‌ هابه‌شی گشتی ده‌توانێ ئه‌و مافه‌ی هه‌بێ.

بنەمای نۆزدەیەم:  

هه‌موو که‌سێکمافی هه‌یه‌ به‌ ئازادی بیر و رای خۆی ده‌ربڕێت. ئه‌م مافه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌کا که‌ هه‌موو که‌سێک به‌ بێ ترس و دڵه‌ڕاوکێ بڕوای تایبه‌ت به‌ خۆی هه‌بێت و له‌ به‌ده‌ستهینانی زانیاریی و بیرو را و بڵاوکردنه‌وه‌یان به‌ئازادی ده‌ستی به‌ ئامرازه‌کانی پێویست رابگات.

بنەمای بیستەم:

1 ) هه‌موو که‌سێک مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ به‌ ئازادیی کۆڕ و کۆمه‌ڵ و گروپی ئاشتیخواز پێک بهێنێت.
2 ) که‌س ناتوانێ که‌سێک ناچار بکا له‌ کۆڕ و کۆبوونه‌وه‌دا به‌شداری بکا.

بنەمای بیست و یەکەم:  
1 )  هه‌موو که‌سیک مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌  که‌ له‌ کارو باری  به‌ریوه‌ به‌رایه‌تی گشتی ولاتی خۆی ، به‌شیوه‌ی راسته‌و خو یان له‌ رێگه‌ی هه‌لبژارده‌نی نوینه‌رانێک که‌ ئازادانه‌ هه‌لبژێردراون به‌شداری بکات.
2 ) هه‌موو که‌سیک مافی هه‌یه‌ به‌ یه‌کسانیی هه‌لومه‌رجه‌کان، کاروباری گشتیی وڵاتی هه‌بێ.

3 )  ئیراده‌ی گه‌ڵ ،بنچینه‌ و سه‌رچاوه‌ی ده‌سه‌لاتی حکومه‌ته‌. ئه‌م ئیراده‌یه‌ ده‌بی به‌ شێوه‌ی هه‌لبژاردن بیته‌ ئاراوه‌ که‌ که‌ به‌ پێی راستگۆیی و به‌شیوه‌ی ده‌وره‌ئی پیک بیت.هه‌لبژاردن ده‌بی گشتی و به‌ ته‌بایی بێت وبه‌ ده‌نگی نه‌هینی یان هاو‌شیوه‌کانی به‌ریوه‌ بچیت که‌ ئازادی ده‌نگدانی تیدا مسۆگه‌ر بووبێت.

بنەمای بیست و دووهەم:
هه‌موو که‌سیک وه‌کو ئه‌ندامی کومه‌لگا مافی ئاسایشی کومه‌لایه‌تی هه‌یه‌ و ریگه‌ی پیدراوه‌ به‌ پشتیوانی گشتی و هاوکاری نیوده‌وله‌تی ، مافی ئابوری ، کومه‌لایه‌تی کولتووریی خۆی به‌ وه‌به‌رچاوگرتنی پێکهاته‌ و سه‌رچاوه‌کانی هه‌ر وڵاتێک که‌ پیویستیی پله‌ و پێگه‌یشتنیی ئازادانه‌ی که‌سایه‌تیی ئه‌وه‌ به‌ده‌ست بێنێ.

بنەمای  بیست و سێهەم: 

1 ) هه‌موو که‌سیک مافی ‌ کار کردنی هه‌یه‌، به‌ ئازادی کاری خۆی ده‌ستنیشان بکا ، هه‌لومه‌رجی به‌دوور له‌ غه‌در و ئه‌رخه‌یان به‌خش بۆخۆی بخوازێ و له‌ کاتی بێکاربوونیدا پشتیوانیان لێبکرێت.
2 )  هه‌مو که‌س مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ که‌ به‌بی هیچ جیاوازیه‌ک ، له‌ به‌رامبه‌ر کارکردنی یه‌کساندا ، موچه‌ی یه‌کسان وربگرێت.
3 ) هه‌ر که‌سێک که‌ کار ده‌کات موچه‌ و حه‌قده‌ستی گونجاو و ئه‌رخه‌یانبه‌خش وه‌ر بگریت که‌ ژیانی خۆی و بنه‌ماله‌که‌ی له‌ ئاستی ئینسانیدا به‌ڕێوه‌ ببات و له‌ کاتی پیویستدا به‌ یارمه‌تی که‌ره‌سته‌کانی پشتیوانیی کۆمه‌ڵایه‌تی، باشتری بکا.
4 ) هه‌موو که‌س مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ بۆ پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خۆی له‌گه‌ل که‌سانی دیکه‌دا یه‌کێتی دروست بکات و به‌شداری یه‌کێتییه‌کان بێت.

بنەمای بیست و چوارەم: 

هه‌موو که‌سیک مافی حه‌سانه‌وه‌ و پشوو و سه‌یرانی هه‌یه و‌ ‌به‌ تایبه‌ت ده‌بی له‌ سنوردار بوونی گونجاوی سه‌عا‌تی کار و مه‌ره‌خه‌سی و پشووه‌کان به‌شێوه‌ی ده‌وره‌یی موچه‌ی پێبدرێ.

بنەمای بیست و پینجەم:  

1 ) هه‌موو که‌سیک مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه که‌ ژیانیکی گونجاوی بو دابین کردنی سلامه‌تی و خۆشگوزه‌رانی و خۆی و بنه‌ماڵه‌که‌ی هه‌بێ، به‌ تایبه‌تی له‌ رووی خوارده‌مه‌نی ، جلو به‌رگ ، خانو ، چاودیری پزیشکی و خزمه‌ت گوزاریه‌کانی تایبه‌تی کومه‌لگاوه‌. هه‌روه‌ها مافی هه‌یه که‌  له‌ کاتی بی کاری ‌‌، نه‌خوشی ، که‌م ئه‌ندامبوون ، بیوه‌ ( ژن یان پیاو ) ، په‌که‌وته‌ یان له‌ ته‌واوی بواره‌کانی دیکه‌ی ژیان که‌ به‌هوکاری به‌ده‌ر له‌ توانای خۆی نه‌توانێ بژیوی خۆی دابین بکا له‌ بیمه‌ی کۆمه‌ڵه‌یه‌تی سود وه‌ربگرێ.

2 ) دایکان و مندالان مافیان هه‌یه که‌ له‌ یارمه‌تی و چاوه‌دێریی تایبه‌ت سوود وه‌ربگرن. هه‌موو مندالان ، چ ئه‌وانه‌ی سه‌مه‌ره‌ی زه‌واج بن یان به‌بی زه‌واج دینه‌ دونیا ، مافیان هه‌یه‌ له‌ پشتیوانی کۆمه‌ڵاتیی یه‌کسان سود وه‌ر بگرن.

بنەمای بیست و شەشەم: 
1 ) ههموو‌ که‌سیک مافی هه‌یه له‌ دامو ده‌زگای په‌روه‌رده‌ سود وه‌ر بگریت. خویندن و په‌روه‌رده‌ ، لانی که‌م خویندنی سه‌ره‌تایی و خویندنی و سه‌ره‌تاییده‌بێ خۆڕایی بێت. خویندنی سه‌ره‌تایی ئه‌رکی سه‌ره‌کیه‌، په‌روه‌رده‌ی تکنیکی وه‌ پیشه‌یی ده‌بی ببیته‌ گشتی ، به‌ده‌ستهینانی خویندنی بالا ده‌بی به‌ یه‌کسانیه‌کی ته‌واو بو هه‌مو که‌س دابین بکریت  هه‌تا هه‌ر که‌سیک بتوانیت به‌ پی توانای خۆی‌ سودی لێوه‌ر بگریت.
2 ) ئامانجی خویندن و په‌روه‌رده ده‌بی گه‌شه‌کردنی هه‌مولایه‌نی ‌ که‌ سایه‌تی مروڤ و باشتر وه‌به‌رچاوگرتنی مافی مروڤ و ئازادییه‌ بنچینه‌ییه‌کان بیت . خویندن و‌ په‌روه‌رده‌ ده‌بی بو په‌ره‌پیدانی لیک تیگه‌شتن و یه‌کتر قه‌بول کردن  و دوستایه‌تی له‌ نیوان ته‌واوی نه‌ته‌وه‌کان وه‌ گروپه‌ نیژادی  یان ئایینیه‌کان یارمه‌تیده‌ر بێت و هه‌ر وه‌ ها په‌ره‌ بدات به‌ چالاکییه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌کان بۆ پارستنی ئاشتی.

3 ) باوک و دایک له‌ ده‌ست نیشان کردنی چونیه‌تی خویندن وه‌ په‌روه‌رده  بو مندالانی خویان  له‌ هه‌موو که‌س له‌پێشترن.

بنەمای بیست و هەوتەم:  

‌1 ) هه‌مووکه‌سیک مافی هه‌یه‌ ئازادانه‌ له‌ ژیانی کولتووری  وکومه‌لایه‌تی به‌شی هه‌بیت به‌شدار بێت و له‌ هونه‌ره‌کان و به‌ تایبه‌ت له‌ پێشکه‌وتنی زانستی و قازانجه‌کانی سوود ببینێت.
2 ) هه‌موو که‌سیک مافی هه‌یه‌ له‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ مه‌عنه‌وی و مادیی به‌رهه‌مه زانستی و ئه‌ده‌بی یان هونه‌رییه‌کانی خۆی سود وه‌ربگرێت.


بنەمای بیست و هەشتەم:
هه‌موو که‌سیک مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ خوازیاری پیکهینانی نه‌زمو نیزامیک له‌ بۆواری کۆمه‌ڵایه‌تی و له‌ ئاستی نیو ده‌وله‌تی دا بیت که‌ ماف و ئازادیه‌کانی ناو براو  له‌م جارنامه‌یه‌ به‌ ته‌واوی دابین  و به‌کرده‌وه‌ جی به‌جی بکات.

بنەمای بیست و نۆهەم: 

1 ) هه‌رتاکیک ته‌نیا له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و کومه‌لگایه‌ ئه‌رکی له‌ ئه‌ستو دایه‌ که‌ گه‌شه‌ سندنی ئازادانه‌ و هه‌مه‌لایه‌نه‌ی بو ده‌سته‌به‌ربکات ،
2 )  هه‌ر که‌س له‌ به‌کارهێنانی ماف وسود وه‌رگرتن له‌و ئازادیانه‌ی خوی که‌ ته‌نیا گوی رایه‌لی ئه‌و سنوره‌ یاساییانه‌یه‌‌‌ 
که‌ ته‌نیا بۆ ناسین و وه‌به‌رچاوگرتنی ماف و ئازادییه‌کانی خه‌ڵك و بۆ وه‌به‌رچاوگرتنی هه‌لومه‌رجی عادیلانه‌ی ئه‌خلاقی و شیرازه‌ی گشتی و خۆشگوزه‌رانیی هه‌مووان له‌ کۆمه‌ڵگایه‌کی دیموکراتیکدا دیاری کرابن.

3 ) ئه‌م ماف و ئازادیانه‌ له‌ هیچ بواریک دا نابی به‌ دژی ئامانج و بنه‌ماکانی  نه‌ته‌وه‌ یه‌ک گرتوکان به‌کار بهێندرێن‌.

بنەمای سییەم:

هیچکام له‌م خاڵانه‌ی جارنامه‌ی به‌ر ده‌ست نابیت وا لیک بدریته‌وه‌ که‌ ببێته‌ مافێک بۆ ده‌وڵه‌ت یان گروپ یان تاکێک هه‌تا بتوانێ ماف و ئازادییه‌کانی ئاماژه‌پێکراو له‌م جاڕنامه‌یه‌دا پێشێل بکات یان کارێکی له‌م شێوه‌یه‌ ئه‌نجام بدات.


۱۳۹۱ تیر ۳, شنبه

مافی پەنابەران لە بەڵگەنامە نێودەوڵەتیەکان دا


عبد محمد احمدی
و: چیا عەبدوڵڵاپوور
سەرەتا
یەکێک لە بابەتە گرینگ و پربایەخەکان لە یاسای نێودەوڵەتی دا مافی پەنابەرانە، کە لە سەردەمی ئێستادا سەرەڕای پێشکەوتنەکانی پیشە سازی، پاراستنی ئاکار و مافە مرۆییەکان بە نیسبەت یەکترەوە لاوازەو زوڵم و دەستدرێژی بۆسەر مافەکانی مرۆڤ، بەتایبەت بە نیسبەت کەسانی بێ دەسەڵات و لاواز، زۆرتر بووە، بە شێوەیەک کە هەندێ کات دەبێتە هۆی هەڵاتن و کۆڕەوی ژمارەیەک لە تاکەکانی وڵاتێک بۆ وڵاتێکی دیکە. لەم روەوە مافی پەنابەران لەگەڵ زۆربەی باسە یاسایی‌یەکانی تر، لە یاسای نێودەوڵەتی هاتۆتە بەر باس و لە کۆنفرانسە جیهانیەکانیش دا بەڵێنامەگەڵێک لەو پێوەندی‌یەدا پەسەند کراون.

۱۳۹۱ تیر ۲, جمعه

وتووێژی له‌ گه‌ڵ به‌رێز چیا عه‌بدوڵڵاپوور یاسا ناس و جێگری سکرتێری یه‌کیه‌تی لاوانی دێموكڕاتی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان


تێبینی ئەم وتووێژە لە سایتی یەکیەتی لاوان دا بڵاو بۆتەوە، ئەمەش لینکەکەیەتی:
'' شوناس و پیگه‌ی گه‌نجان، روانگه‌ی کۆمه‌ڵگای کوردی له‌ هه‌مبه‌ر پرسی لاوان''  له‌ وتووێژی له‌ گه‌ڵ به‌رێز چیا عه‌بدوڵڵاپوور یاسا ناس و جێگری سکرتێری یه‌کیه‌تی لاوانی دێموكڕاتی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان
دیمانه‌: ئازاد محه‌ممه‌دزاده‌
"چیا عەبدوڵڵا پوور" لە شاری سەردەشت لە دایک بووه‌ و لە کۆتایی‌یەکانی ساڵی ٧٨ی هەتاوی هاتۆتە ریزی حیزبی دێموکڕات و هەر لەسەرەتای پێشمەرگایەتی‌یەوە بووه‌ته‌ ئەندامی یەکیەتی لاوان و  بەردەوام لەگەڵ بەجێ گەیاندنی ئەرکی پێشمەرگایەتی چالاکی له‌و رێکخراوه‌دا هەبووە، له‌ دامەزراندنی رۆژنامە دیواری "برووسکە" یەکەم کاری نوسین، وەرگێران و بڵاو کراوەیی دەست پێ کردووه‌، دواتر لە رۆژنامەی کوردستان، گۆڤاری تیشک و گۆڤاری لاوان کاری کردووە. ماوەی چوار ساڵ بەرپرسی راگەیاندنی یەکیەتی لاوان بووه‌ و هەر لەگەڵ خوێندن لە زانکۆ ماوەی ٣ ساڵیش سەرنوسەری گۆڤاری لاوان بووه‌ و لە کۆنگرەی پێنجی یەکیەتی لاوانیش وەک ئەندامی جێگری سکرتێری لاوان هەڵبژێردراو و هەنووکەش ئەو بەرپرسایەتیی هەیە . ساڵی ٢٠١١ لیسانسی یاسای لە زانکۆی کۆیە وەرگرتووەو ئێستاش لە وڵاتی فینلاند دەژی.

۱۳۹۱ خرداد ۱۳, شنبه

رۆژە جیهانیەکان

رۆژە جیهانیەکان
ئامادەکردنی: چیا 
خاکەلێوە
١ی خاکەلێوە ـ ٢١ ی مارس رۆژی جیهانی نەهێشتنی هەڵاواردنی رەگەزی و رۆژی جیهانی شێعر و رۆژی جیهانی سەندرۆم داون.
 ٢ی خاکەڵیوە ـ ٢٢ی مارس رۆژی جیهانی ئاو
٣ی خاکەلێوە ـ ٢٣ی مارس رۆژی جیهانی کەشناسی
٤ی خاکەلێوە ـ ٢٤ی مارس رۆژی جیهانی سێل
 ٧ی خاکەلێوە ـ ٢٧ی مارس رۆژی جیهانی شانۆ
١٨ی خاکەڵیوە ـ ٧ی ئاوریل رۆژی جیهانی تەندروستی
١٨ی خاکەڵیوە  ـ ٧ی ئاوریل رۆژی جیهانی کاریکاتۆر و کاریکاتۆریستەکان
٢٨ی خاکەلێوە ـ ١٧ی ئاوریل رۆژی جیهانی هێمۆفیلی

۱۳۹۱ اردیبهشت ۲۹, جمعه

لە كوردستان زەخت و گوشار بۆ سەر مامۆستایانی ئایینی روو لە زیاد بوونە


یەكێك لە مامۆستایانی ئایینیی گەڕەكێكی شاری سەردەشت بۆ شەشەمین جار بە تاوانی باس كردن لەبارەی پرسی نەتەوەیی، بانگهێشتی دادگای رۆحانیەتی شاری ورمێ‌ كراوە.


بەپێی راپۆرتی هەواڵنێری كوردپا، مامۆستا مەلا سەلام گوڵنوازی، پێش نوێژ و مامۆستای ئایینیی مزگەوتی حەزرەتی عومەر لە گەڕەكی شیوە برایم لە شاری سەردەشت، بە تاوانی قسە كردن لەسەر پرسی نەتەوەیی كورد، بۆ شەشەمین جار بانگهێشتی دادگای رۆحانیەتی شاری ورمێ‌ كراوە.

هەواڵنێری كوردپا لە درێژەی راپۆرتەكەیدا ئاماژەی بەوەش داوە 100 كەس لە خەڵكی شاری سەردەشت كە بۆ شایەتی دان بۆ مەلا سەلام، رۆیشتبوونە دادگای ورمێ‌، لە ئیعتراز بە كەمتەرخەمیی بەرپرسانی دادگای رۆحانیەت، وێڕای مەلا سەلام دادگایان بەجێ‌ هێشتووە و بەرو شاری سەردەشت گەڕاونەتەوە.

۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۲, سه‌شنبه

رۆژی جیهانی کرێکار پیرۆز بێت


لە یەکەمی مانگی مای ساڵی ١٨٨٦ لە شیکاگۆی ئەمریکا کرێکاران لە پێناو گۆرانکاری پێکهێنان لە بارودۆخی کار و هەروەها کەمکردنەوەی کاتژمێرەکانی کارکردن لە ١٠ کاتژمێر بۆ ٨ کاتژمێر مانیان گرتن و هاتنە سەرشەقام و بریار وابوو کە داواکاری کرێکارەکان جێ بەجێ بکرێت بەڵام کە پشت گوێ خرا ئەوا  رۆژی ٤ی مای هەمان ساڵ کرێکاران رێپێوانیان کرد کە ئەو رێپێوانە بە تووندی رووبەرووی توندوتیژی بۆوە.
لەو کاتەوە تاکوو ئێستا رۆژی مانگی مای هەموو ساڵی بە مەبەستی پشتیوانی کردن لە داخوازی کرێکاران لە زۆربەی وڵاتانی جیهان ئەم رۆژە پیرۆز دەکرێت. لە کوردستانیش وەک زۆر شوێنی جیهان ئەم رۆژە پیرۆز دەکرێت. هەرچەندە کوردستان بە هۆی هەڵاواردنی دەسەڵاتی ناوەندی لە تاران کەمتر گرینگی پێدراوە و لەو رووەوە کارخانە وکۆمپانیای گرینگی زۆر کەمن و ئەوەش وادەکات کە کرێکار بەو پێناسەیەی کە باوە کەمتر کرێکارانی کوردستان بگرێتەوە بەڵام بەگشتی کرێکارانی کوردستانیش بەدەرنین لەو رەنج و هەڵاواردنەی کە کرێکاران بەگشتی لەگەڵی بەرەو روون.

۱۳۹۱ اردیبهشت ۵, سه‌شنبه

گۆرانیەکی هەست بزوێن بۆ یادی کیمیابارانکرانی شاری سەردەشت بە دەنگی "جەلال حەسەنپوور"

گۆرانی "رۆلە لای لایە" بە دەنگی هونەرمەند ''جەلال حەسەنپوور'' کە لە مەراسمی یادی کیمیابارانی سەردەشت لە گۆرەپانی ''سەرچاوەی سەردەشت'' پێشکەشی کردوە.
بۆ بینین و گوێگرتن لە گوڕانیەکە کلیک لەسەر "رۆلە لای لایە" بکەن.
رۆلە لای لایە رۆلە لای لایە

خۆ م بەبێ تۆ وەی‌رۆ چاوم لێک نایە،  خۆم من بەبێ تۆ پێم لە دوونایە، ئاخ پێم لە دوو نایە
دەروازەی شارم لێ داخراوە
پاڵم وە لوتکەی هەورو گڕ داوە
خۆم و غوربەتیم بە کۆڵ داداوە وڵاتەکەمم وەی‌رۆ لێ بەجێ ماوە
رۆلە لای لایە، رۆلە لای لایە
خۆم من بەبێ تۆ پێم لە دوونایە ئاخ پێم لە دوو نایە خۆ م بەبێ تۆ پێم هەڵنایە، ئاخ  چاوم هەڵنایە
گەر بارانێک بایەم سوار ئاور دەبووم بەرەو ئاسمانی ئای وڵاتم دەچووم، دەبووم بە هێل بۆ ناخی خاکم ئەچەقیمە گۆی زێدەکەی دایکەم
رۆڵە لای لایە
 کزەی جەرگەکەم خۆ من بەبێ تۆ تاوێ هەڵناکەم هاوار تاوێ هەڵناکەم، خۆمن بەبێ تۆ هاوار تاوێ هەڵناکەم
توخوا چێم مەهێڵە نامۆم بەبێ تۆ غوربەتی من بوو بۆ وڵاتێکی دوور
گڕی هەتاوم ڵێ نابێتەوە مەگەر زریانێ هاوار بمبەستێتەوە
رۆلە لای لایە رۆلە لای لایە
خۆ من بەبێ تۆ پێم لە دوو نایە، خۆم من بەبێ تۆ چاوم هەڵنایە



۱۳۹۱ فروردین ۲۶, شنبه

دوایین شانسی ئێران بۆ چارەسەری ئاشتیانەی پرسی ناوەکیەکەی


 چیا کورستانی

ئەمڕۆ دوای پازدە مانگ خولێکی دیکە لە وتوویژی  ئەندانانی گرووپی پێنج کۆ یەک (١+٥)لەگەڵ نوێنەرانی ئێرانی لە ئەستەمبوڵ دەستی پێ کرد، ئەوە لە کاتێک دایە کە چەندین مانگ لە وە پێش گەمارۆکانی سەر ئێران لە لایەن  ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی زۆر توندتر لە جاران بوونەتەوە و ئەگەری هێرشی سەربازیش بۆسەر ئێران زۆر زیادی کردوە.
ئەمریکا هەر لەم ماوەیەدا ناوێکی گەورەی دیکەی فرۆکە هەڵگری لە کەنداوی فارس دا جێگیر کردوە، ئەوە لە کاتێک دا بوو کە دوای هەڕەشەی بەستنی گەرووی هورمز لە لایەن ئێرانەو ئەمریکا ناوێکی دیکەشی بۆ ئەو کەنداوە بەڕێ کرد و بە  بێ کێشە لە گەرووی هورمزیش دا تێپەر بوو.

۱۳۹۱ فروردین ۲۱, دوشنبه

مافی مرۆڤی ئیسلامی


    و. چیا عەبدوڵڵاپوور

مافی مرۆڤ بەرهەمی مۆدێرنیتەیە، نەک یەهودیەت، مەسیحیەت، ئیسلام ، ئاینەكانی هیندی ‌و چینی ‌و ئافریقایی ‌و ئەمریكایی ‌و  وتەی یونانیەكان، میسریەكان، ئێرانیەكان، رۆمیەكان، پینی ‌و هیندیە كۆنەكان چەمكێكی هاوواتایان لەگەڵ مافی مرۆڤ نەخستۆتە روو.
وتنی ئەو راستیە مێژووییە لۆمە كردنی هیچ دین ‌و فەرهەنگێك نیە، هەر بەو شێوەیە كە لە كتێبە پیرۆزەكان ‌و نوسراوە كۆنەكانی ناوەندە كلتووریە جۆراوجۆرەكاندا هیچی لە گەڕانی زەوی بە دەوری خۆر، تێدا نیە شتێك لە بەرزی ‌و گرینگی ئەوان كەم ناكاتەوە. هەر دین ‌و مەزهەبێك كە بتوانێ‌ نمونە بێنێتەوە كە چ پشنیارێكی  كردووە بۆ رێز گرتن لە مرۆڤ ‌و ئازادیەكانی، دەتوانێ‌ رێزێكی زۆرتر بە نیسبەت خۆیەوە بوروژێنێت، بەڵام شوێنكەوتوانی زێدەرۆیی دەكەن ئەگەرخوازیاری ئەوە بن كە رێبازی ئەوان بە روونی  هەمان رێبازی مافی مرۆڤ بووە. پێدا هەڵگوتن بە ئازادی ‌و رێز گرتن لە مرۆڤ خۆی لە خۆیدا هەبوونی باوەر بە مافەكانی مرۆڤ نیە. باوەڕ هەبوون بە مافی مرۆڤ واتە باوەر هەبوون بە پێویستی سیستمی سیاسی ‌و كۆمەڵگایەكی دێموكڕاتیك ‌و هەبوونی قانوونێكی پتەوی بەڕێوەبەری (كردەی) كە پشتیوانی بكات كە دەستەبەر كردنی ئازادیە هیزریەكان. جیاوازی دانانی رەگەزی،  نەتەوە، زمان، ئایین، ئەشكەنجە لە ژێر هەر ناوێك دا‌و بە هەر بیانویەك بێ‌ یاساغ بكەن. دێموكراسی  دیاردەیەكی مۆدێرنە، ئەو دیاردەیە بەو ڕادەیە مۆدێرنە كە فیزیای مۆدێرن، مۆدێرنە.

۱۳۹۱ فروردین ۱۷, پنجشنبه

حیزبەکان و هەڵبژاردن لە ئێراندا


ئامادە کردن و وەرگێڕان: چیا کوردستانی
حیزبی سیاسی بەرهەمی پێشکەوتنی گەشەکردنی کلتووری دێموکراتیانە لە کۆمەڵگادا و کلتووری حیزبیش وەک بەشێک لە سەرمایە و دەستکەوتەکانی هەر وڵاتێک ئەژمار دەکرێت. هەڵبژاردنی پارلمانی نۆهەم لە ئێراندا لە کاتێک دا بەرێوە دەچێت کە زۆربەی رێکخرا و حیزبەکان "بە تێکدەرو پێشێلکەری یەکیەتی نەتەوەیی" ناسێندراون.
ئەسڵی ٢٦ی یاسای بنەڕەتی کۆماری ئیسلامی دەڵێ: "حیزبەکان، کۆمەڵەکان، رێکخراو و دامەزراوە سیاسی‌و سینفی یەکان یان کەمایەتیە ئایینیەکان ناسراو و ئازادن. بەو مەرجەی کە لەگەڵ بنەماکانی سەربەخۆیی، ئازادی، یەکیەتی نەتەوە، رێوشوێنە ئیسلامیەکان بێنەوە و بنەمای کۆماری ئیسلامی لە ژێر پێ نەنێن. ناتوانرێ رێگری لە بەشداری کردنی هیچ کەس بگیرێ تێیایاندا یان بەزۆر بەشداری پێ بکردرێ تێیاندا.

۱۳۹۱ فروردین ۱, سه‌شنبه

نەورۆز و ساڵێ نوێتان پیرۆز بێت

بە بۆنەی هاتنی ساڵی تازەو نەورۆز گەرمترین پیرۆزبایی دەکەم لە هەموو ئەو خەڵک و نەتەوانەی کە نەورۆزیان هەیە بە تایبەت گەڵی کورد لە هەموو بەشەکانی کوردستان و هیوادارم کە ساڵی نوێ و نەورۆز ساڵێ ئاشتی  و ئازادی بێ بۆ هەموو جیهان بە تایبەت گەڵی کورد.
هیوادارم کە ئێمەی مرۆڤیش وەک نەورۆز و ساڵ تازە خۆمان و بیرو هزرمان نوێ بکەینەوە بە دڵێکی پاک بێگەرد بچێنە ناو ساڵ تازەوە و بەرگی رق و قین بوغز و غەرەز لەخۆمان دابماڵێن. بەرگی یەکتر قبووڵ کردن و خۆشەویستی و لێبوردەیی لەبەر بکەین وەک چۆن سرووشت بە هاتنی بەهار بەرگی سەرما و شەختە لە خۆی دادەماڵێ و بەرگی جوانی و شادی لەبەر دەکات.
بەو هیوایە
هەر پیرۆز نەورۆز و ساڵی نوێی هەتاوی١ی خاکەلێوەی ٢٧١٢ ی کوردی

۱۳۹۰ اسفند ۲۷, شنبه

هەلەبجە، هەموو ساڵێ بە تەنیا یادت دەکەم

 بەرەو پیری بەهارەوە چوون بۆ ئێمەی کورد هەم ناخۆشە و هەم خۆشە چوونکە لە کاتێک لە بەهار و نەورۆز نزیک دەبینەوە ئەوا ئەوا یادی شەهید بوونی هەڵەبجە خۆشیەکانمان لەبیر دەباتەوە، ئەو جینایەتە کە دڵی هەر مرۆڤێک دەهەژێنێ ئەوا دڵی ئێمەی کورد زۆر زۆرتر دەهەژێنێ و خۆشی بەهار و نەورۆزمان لەبیر دەباتەوە، هەلەبجە ئەو شارە بوو کە لە کاتی شەری ئێران و ئێراق دا بە بیانووی بوونی هێزەکانی ئەرتەشی ئێران  لە لایەن ریژیمی سەدام حوسێن کیمیاباران کراو لە ماوەی چەند خۆلەک دا ٥ هەزار کەسیان لەو شارە شەهید کرد.

۱۳۹۰ اسفند ۲۰, شنبه

نەسرین حەداد: "خەبات بۆ وەدەست هێنانی مافە نەتەوەییەکان و خەباتی ژنان بۆ وەدەست هێنانی مافەکانیان شتێکی جیا نەکراوە لە یەکترن و پێوەندیان بەیەکەوە هەیە "

خۆرنیوزـ چیا کوردستانی:  خەباتی ژنانی کورد لە نێوان خەبات بۆ مافی نەتەوایەتی و مافی خۆیان

ژنانی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان هەر لەسەر دەمی کۆماری کوردستان دا چالاکیان کردوە بۆ مافەکانیان بەڵام بە هۆی دۆخی دواکەوتووی ئەو سەردەمی کوردستان نەتوانرا بەشێوەیەکی باش ژنان بەشدار بکەن و بە دوای رووخانی کۆماری کوردستانیش خەباتی ژنان کۆتایی پێ هات و دوای شۆرشی گەڵانی ئێرانیش ژنانی کوردستان چالاکیان لە ناو حیزبەکان دا دەست پێ کرد، بەڵام ئەوی جێگای سەرنجە کە خەباتی ژنان بۆ وەدەست هێنانی مافەکانیان لە نێو خەباتی نەتەوەی ون بووە و دەتوانرێ کە بڵێین پەراوێزیش خراوە و ژنان لەو رێکخراوانەدا هەوڵیان داوە کە زیاتر گرینگی بە خەباتی گشتی بدەن و لەو نێوەش دا ئەگەر هەلیان بۆ رەخسابێ ئەوا پرسی مەفەکانی خۆیان هێناوەتە بەرباس. و بەگشتی پرسی ژنیان بە لاوەکی چاو لێ کردووە و گرنگیان بە پرسی نەتەوەیی داوە و وایان داناوە کە وەدی هاتنی مافە نەتەوەیەکان مافەکانی ژنانیش تێدا دەستەبەر دەبن.

۱۳۹۰ اسفند ۱۷, چهارشنبه

٨ی مارس رۆژی ژن پیرۆز بێت

٨ مارس رۆژی ژن، رۆژی ژیان، رۆژی ئازار، ئازارێک کە هەموو ئێمە بۆ چاوهەڵێنانمان بە دنیا لە ژنمان دا پێک هێنا کاتێک لە دایک بوویین. رۆژی باوەش و سۆز، سۆزێک کە بە لە دایک بوونی هەر یەک لە ئێمە لێی بەهرەمەند بوویین.
بە بڕوای من ئەگەر بمانهەوێ کۆمەڵگاکەمان پێش بکەوێ دەبێ ژن ئازاد بێت و هەست بە ئازادی بکات بەشدار بێت لە لە هەموو بوارەکانی کۆمەڵگادا چونکە هەموو مرۆڤەکان لە لایەن ژنانەوە پەروەدە دەکرێن لانی کەم لە قۆناغی لەدایک بوون دا تاکوو دەگاتە قۆناغی خوێندن هەرچەند ئەو دەورانە لە کۆمەڵگای ئێمە دا زۆر زیاترە. جا بۆیە منداڵێک لە لایەن ژنێک یان دایکێک پەروەردە بکرێت کە هەست بە چاوەساوەیی بکات و خوێندەواری نەبێت ئاوا بە رادەیەکی زۆر ناتوانێ منداڵێکی ئازاد و  سەربەخۆ بێت و باوەڕی بە خۆی و تواناکانی هەبێت.
لە  رۆژی هەشت مارس دا داوا لە کچان و ژنانی وڵاتەکەم دەکەم کە هەوڵ بدەن لە پێناو وەدیهێنانی یەکسانی و مافی وەک یەک لە گەڵ پیاوان و لەو پێناوەدا نەترسانە بێنە مەیدان و بۆ ئەوە چاو لەدەستی پیاوان نەبن.
هەمدیسان داوا لە ژنان دەکەم کە لە جیاتی خۆ خەریک کردن بە کارە لاوەکیەکان هەوڵ بدەن گرینگی بە کارە سەرەکیەکان بدەن وەک بەشداری سیاسی.
پیرۆز بیت رۆژی ژنان

٨ مارس روز زن مبارک باد

٨ مارس روز زن، روز زندگی، روز درد، دردی کە همە ما قبل از چشم گشودن بە دنیا در زن بی وجود آوردیم وقتی کە بە دنیا آمدیم، روز آغوش و محبت، محبتی کە با بە دنیا آمدن هر کدوم ما ازش بهرە بردیم کە مادرانمان بۆ ما بخشیدند.
 بە نظر من اگە بخواهیم جامعەمان پیشرفت کند باید زن ئازاد باشد و احساس کند کە آزاد است، پیشرفت جامعە وابەستە بە آزادی زن است، در جامعەی کە زن ازاد نباشد ان جامعە نیمی از تواناییهای خود را برای پیشرفت جامعە از دست می دهد و بخش دیگر جامعە بە دلیل فشار زیاد کارها نمیتواند بە اندازە کافی و و در شرایطی آرام زندگی کند.
در روز هشت مارس از دختران و زنان ملتم تقاضا میکنم کە تلاش کنند برای تحقق برابری و حقوق برابر با مردان بی باکانە بە میدان بیایند و در این راستا چشم براه مردان نباشند.

رۆز زن مبارک باد

۱۳۹۰ اسفند ۱۳, شنبه

کەریم فەرخەپوور باس لە گرفتەکانی بەردەم یەکبوونی دیموکراتەکان دەکات

کەریم فەرخە پوور چالاکی سیاسی و ئەندامی کەمپەینی ئاشتی کە ساڵانێكی زۆر لە رێزی حیزبی دێموکرات دابووە و ئێستا لە وڵاتی فینلاند دەژی سەبارەت بە کەمپەینی ئاشتی و چالاکیەکانیان بۆ خۆرنیوز دوا.


دیمانە: چیا کوردستانی



سەرەنجێک لەسەر کۆمەڵکوژییەکەی ''شێرناخ''

چیا کوردستانی

کوردستان جوگرافیایەکە کە لە سەدەی شازدەهەمەوە دابەش کراوە و ئەو جوگرافیایە بەسەر چوار وڵات ئێران، تورکیە، ئێراق و سوریەدا دابەش کراوە و چەندین سەدەیە خەڵکی ئەم جوگرافیایە لە پێناو وەدەست هێنانی مافی نەتەوەیی خەبات دەکەن بەڵام، جیا لە باشووری کوردستان بەشەکانی دیکە هەر لە ژێر داگیرکاری دان. بەشی هەرە زۆری ئەو جوگرافیایە لە ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی تورکیە دایە.


۱۳۹۰ اسفند ۳, چهارشنبه

رۆژی‌ زمانی‌ زگماكی‌ و ئه‌ركی‌ لاوان

چیا
21 فێوریه‌ به‌رامبه‌ر به‌ 2ی‌ ره‌شه‌مه‌ یازده‌هه‌مین ساڵرۆژی‌ زمانی‌ زكماكی‌ بوو، به‌ پێشنیاری‌ به‌نگلادیش یازده‌ ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر یونێسكۆ رۆژی‌ 21ی‌ فێوریه‌ی‌ به‌ رۆژی‌ زمانی‌ زكماكی‌ ناساند و ئه‌و ناو لێنان ‌و ناساندنه‌ له‌ رووداوێك دا كه‌ له‌ 21ی‌ فێوریه‌ی‌ ساڵی‌ 1952 رووی‌ داوه‌ سه‌رچاوه‌ی‌ گرتووه‌ كه‌ له‌وه‌ها رۆژێك دا پێنج خوێندكاری‌ به‌نگلادیشی‌ له‌ خه‌بات له‌ پێناوی‌ به‌ فه‌رمی‌ ناساندنی‌ زمانی‌ زكماكی‌ واته‌ زمانی‌ به‌نگالی‌ له‌ وڵاتی‌ "پاكستانی‌ رۆژهه‌ڵات"ی‌ ئه‌و كات‌و بێنگلادشی‌ ئێستا گیانیان له‌ده‌ست دا.

۱۳۹۰ بهمن ۲۳, یکشنبه

چیرۆکێک سەبارەت بە راسیسیم

ئەم رووداوە لە هێڵی ئاسمانی TAM روویدا

ژنێکی سپی پێست کە نزیکەی  پەنجا ساڵ دەبوو لە ناو فرۆکەدا کاتێک گەیشتە کورسیەکەی دیتی لە موسافیری لای ئەو پیاوێکی رەشپێستە. بە تووڕەیەوە  بانگی خزمەتکارەکەی کرد، خزمەتکارەکە  هات و لێی پرسی "بەرێز کێشەتان چیە"؟

۱۳۹۰ بهمن ۱۶, یکشنبه

پێناسەی ماف و مافی مرۆڤ

چیا عەبدوڵلاپوور
ماف
وشەی ماف Droit لە زمانی فەرەنسی، Right لە زمانی ئینگلیزی، Recht لە زمانی ئاڵمانی و Dirritio لە زمانی ئیتالیایی و هتد. وەک خوازە (میتافۆر) یان شێوەیەکی ئەندازیاری‌یە کە واتایەکی ئاکاری و دوایی یاسایی بەخۆوە گرتووە. Le Droit واتە هێلێکی راست لە بەرامبەر هێڵگەلێی چەماوە بە واتایەکی درووستتر، راشکاوی و راستی و یەک روویی لە پێوەندیە مرۆییەکاندا بەکار دێت. (١)
لە زمانی چینیدا وشەی مافیان بە "دەسەڵات" (Power - Quan) وەرگێراوەتەوە کە لەوانەیە مەبەستیان لەو وتەیە بێت کە "دەسەڵات مافت دەداتێ"یە کە وتەیەکە لە رۆژهەڵات و رۆژئاوا باوە.