۱۳۹۴ اردیبهشت ۱۴, دوشنبه

دووچەرخە لە ناو کتێبخانەی سەرەکی تۆرکۆ

وێنەی دووچەرخەکانی کتێبخانە
ڕەنگە هەر کەس ئەو سەردێڕە بخوێنێتەوە پێی سەیر بێت و بڵێ ئاخر دووچەرخە چی دەکات لە ناو کتێبخانەدا و بیری لێ بکەیەوە بڵێ دووچەرخە بۆچی بەکار دەبردرێت لە کتێبخانەدا.
کتێبخانە سەرەکی (ناوەند) تۆرکۆ لە دوو بینای تازە و نوێ پێک هاتووە  بینایەکی کۆن و بینایەکی نوێ کە بەیەکەوەن، کە ساڵی ٢٠١٣ کتێبخانە لە تۆرکۆ ١٥٠ ساڵی تێپەراند. لە ماوەی ساڵی ٢٠١١ دا نزیک بە یەک میلیۆن و نۆسەدهەزار کەس سەردانی کتێبخانەیان کردووە و هەر لەو ساڵەدا نزیک بە سێ میلیۆن و سەدهەزار کەس کتێب و کەلوپەلی دیکەیان لە کتێبخانە بە ئەمانەت وەرگرتووە.

۱۳۹۴ اردیبهشت ۴, جمعه

سیستەمی سەرۆکایەتی‌و سیستەمی پەرلەمانی: کامیان گونجاوە بۆ کوردستان


سەرەتایەک 

لە رۆژی ٢٢/٨/٢٠٠٦ یەکەمین رەشنوسی دەستوری هەرێمی کوردستان خرایەبەردەستی هاوڵاتیان بۆ سەرنج‌و تێبینی‌ نوسین بەمەبەستی دەوڵەمەنترکردنی. دیارە بێجگە لە سەرنج‌و تێبینی، رەشنوسەکە رەخنەیەکی زۆریشی لەلایەن سیاسەتوانان‌و پارێزەران‌و پسپۆران‌و ئەکادیمییەکان‌و رۆژنامەوانان لێگیرا. رەخنە زۆرەکان مانای ئەوە نەبوون کە دەستورەکە هیچ خاڵی باشی تێدا نییە بەڵام رەشنوکە هەندێک ماددەو بڕگەو چەمک‌و پەیامی لەخۆگرتبوو کە جێگای هەڵوەستەکردن بوون‌و نەدەکرا بەسەریاندا تێپەڕین. سەرەڕای ئەمە، دەستورە رەشنوسەکە بە دەستکارییەکی زۆر کەمەوە لە هاوینی ٢٠٠٩ لە پەرلەمانی کوردستان دەنگی لەسەردراو تێپەڕێندراو بوو بە پڕۆژە دەستور. بەپێی بڕیارو پێکهاتنەکانی پەرلەمان دەبوایە پڕۆژە دەستورکە لەلایەن خەڵکی هەرێمەوە دەنگی لەسەر بدرایە بۆئەوەی ببێت بە دەستورێکی هەمیشەیی. 
 د.شێرکۆ کرمانج

۱۳۹۴ اردیبهشت ۳, پنجشنبه

سیسته‌می حوکمڕانی و فه‌رمانڕه‌وایی له‌ کوردستان ئه‌بێت له‌ ئاینده‌دا هاوشێوه‌ی وڵاتی فینله‌ندای لێبێت!

سیسته‌م له‌ فینله‌ندا بریتیه‌ له‌ وڵاتێکی کۆماری و په‌رله‌مانی..
فینله‌ندا حکومه‌تێکی ناوه‌ندی هه‌یه‌ وبنکه‌ی سه‌ره‌کی له‌ شاری هێلسینکی پایته‌خته‌، ڕێژه‌ی دانیشتوانه‌که‌ی نزیکه‌ی 5.4 ملیۆن که‌س ده‌بێت، به‌ گه‌وره‌یی ڕووبه‌ر هه‌شته‌مین وڵاتی ئه‌وروپایه‌و هه‌روه‌ها بچوکترین وڵاتی ئه‌وروپایه‌ له‌ ڕووی ژماره‌ی دانیشتوانهکەی، فینله‌ندا یه‌کێکه ‌له‌و وڵاته ‌ئه‌وروپیه‌‌ ئیسکه‌نده‌نافیانه‌ی که‌ ده‌که‌وێته‌ باکوری کیشوه‌ری ئه‌وروپاوه‌. ئه‌م وڵاته‌ له‌ ڕۆژهه‌ڵاته‌وه‌ له‌گه‌ڵ ڕوسیا هاوسنووره‌ وله‌باکور له‌گه‌ڵ نه‌رویج و له‌ڕۆژئاوا له‌گه‌ڵ وڵاتی سوید هاوسنووره‌. له‌ساڵی 1905 فینله‌ندا یه‌که‌می ئه‌و وڵاتانه‌ بو که‌ یه‌کسانی و مافی ده‌نگدانی تیادا به‌ر قه‌رار کرا.
سه‌باح عه‌باس

۱۳۹۴ فروردین ۲۰, پنجشنبه

میکایل ئاگریکۆلا باوکی زمانی نوسینی فینلاند

هەموو ساڵێک رۆژی پێنجشەممە ٩ مانگی چوار زایینی رۆژی میکایل ئاگریکۆلا (Mikael Agricola) جەژن دەگیردرێت وەک رێزێک بۆ ئەو کەسایەتیە گرینگەی وڵاتی فینلاند لەو رۆژەدا ئاڵای فینلاند لە سەراسەری وڵات هەڵدەدرێت و دەشەکێندرێتەوە.
میکایل ئاگریکۆلا یەکەم جار لە ساڵی ١٥٤٣ بە کتێبی  بە زمانی فینلاندی نوسی کە فینلاندیەکانی فێری خوێندنەوە و هەروەها ئایینی کریستان کرد. دوای ماوەیەکی کەم ئینجیلی وەرگێرایە سەر زمانی نوسینی تازەی فینلاندی.

۱۳۹۴ فروردین ۴, سه‌شنبه

لە (٢٧) مین ساڵیادی کیمیابارانکردنی هەڵەبجەدا


بە جینۆساید ناساندن و قەرەبوکردنەوە،
ئاوارە حسێن*
لە گۆڤاری ئازاری هەڵەبجە، ماڵپەڕەکانی خەندان، KNNC، کوردۆساید و جینۆساید کورد دا بڵاو کراوەتەوە.
ڕۆژی چوار شەممەی ١٦-٣-١٩٨٨ کاتژمێر ١١:٣٥ خولەکی بەیانی حکومەتی بەعسی عێراق بە گازەکانی: خەردەل، تابۆن، سارین و سیانید. گازبارانی هەڵەبجەی کردو نزیکەی پێنج هەزار هاوڵاتی شارەکە خنکان و زیاتر لە دە هەزاری تریش بریندار بون و تا ئێستاش زۆربەی بریندارەکان سارێژ نەبون و تا هەنوکەش هەندێکیان بە هۆی ساڕیژ نەبون و کاریگەری برینەکەیانەوە گیان لە دەست دەدەن.

مافی پەنابەرێتی وەک مافێکی دانپێدانراو لە یاسای نێودەوڵەتیدا، لە نێوان بەخشین و پێشێلکردنیدا

دالای لاما و عەبدوڵڵا ئۆج ئالان، بەنمونە.
ئاوارە حسێن.
لەسەرەتادا مافی پەنابەرێتی وەک مافێکی دانپێدانراوی یاسایی ناسێنراو لە یاسای نێودەوڵەتیدا دەناسێنین و پاشتریش باس لە بەخشینی مافی پەنابەرێتی و پێشێلکردنی مافی پەنابەرێتی دەکەین بەنمونەوە.
مافی پەنابەرێتی لە جاڕنامەو ڕێککەوتننامە یاساییە نێودەوڵەتیەکاندا:

* جاڕنامەی جیهانی مافەکانی مرۆڤ (١٠/١٢/١٩٤٨)، لە ماددەی (١٤) دا، بەم شێوەیە باس لە مافی پەنابەرێتی دەکات:
بڕگەی (١) دەڵێت: (هەر کەسێک لەبەرامبەر ستەم و چەوساندنەوەدا مافی ئەوەی هەیە بە شوێن پەناگەیەکدا بگەڕێ و پەنا بباتە بەر دەوڵەتێکی تر).

۱۳۹۴ فروردین ۲, یکشنبه

Kurdien kollektiivinen kärsimys tekstin silmin

Aziz Shexani
Levätköön rauhassa viattomat uhrit 
Rauhaa teille


Miksi pahuus pääsee irti ja vaatii ihmiskunnalta henkeä? Miksi ihminen tai valtio tekee hirmutekoja toisia kohtaan? Onko ihminen ylipäätään muuttunut? Onko meillä edelleen kaikki eväät hirmutekoihin? Mikä taho pystyy poistamaan tämän ominaisuuden ihmisestä? Olemme kokoontuneet muistamaan kurdien uhreja ja erityisesti siviilejä, vapaussodassa kaatuneita miehiä ja naisia. Muistamme, että kuinka kahdeskymmenes vuosisata on kohdellut kurdeja ja missä määrin kärsimysaallot ja kärsimystulvat ovat peittäneet maa-alueen, jossa asuu valtiotonta kansa.

۱۳۹۳ اسفند ۱۵, جمعه

ووتوێژ سەبارەت بە مافی ژنان لە یاسای بنەڕەتی کۆماری ئیسلامی ئێراندا

لە بەرنامەی ''تاریک و ڕوون'' کە بەرنامەیەکە سەبارەت بە پرسی ژنان ووتوێژێکیان سەبارەت بە مافەکانی ژنان لە یاسای بنەڕەتی کۆماری ئیسلامی ئێراندا لەگەڵ پێک هێنام. کە ئەوە دەقی بەرنامەکەیە کە لە یوتیوب دابەزێندراوە.

۱۳۹۳ بهمن ۲۱, سه‌شنبه

لە (٦٩) هەمین ساڵیادی دامەزراندنی کۆماری کوردستاندا

رەنگدانەوەی یاسای نێودەوڵەتی لەڕاگەیاندن‌و فەرمانڕەوای کۆماردا
ئاواره‌ حسێن*‌
کۆماری کوردستان (مهاباد) لەلایەن پێشەوا قازی محەمەد لە٢٢-١-١٩٤٦ لەمەیدانی چوارچرای شاری مهاباد لەخۆرهەڵاتی کوردستان دامەزرا، لە١٧-١٢-١٩٤٦ رووخێندرا، پێشەوا قازی‌و هاوڕێیانیشی لەهەمان شوێنی راگەیاندنی کۆمار(مەیدانی چوارچرا) پاش دادگایکردنێکی نادادوەرانەو ناڕەوا لە٣١-٣-١٩٤٧ لەسێدارەدران.

۱۳۹۳ بهمن ۱, چهارشنبه

هەر کورد ئەبین

ئیبراهیم ئەحمەد

داگیرکەری دڵ پڕ لە قین دڕندەی بێ ویژدان و دین

گەر قەندیل و ئاگری و شیرین یەکسان کەی لەگەڵ رووی زەمین ناتوانی واکەی کورد نەبین
هەر کورد بوین و هەر کورد ئەبین
لە پێش ئاگر پەرستی دا لە پێش موسوڵمانێتی دا لە دیلی و لە سەربەستی دا
هەر کورد بوین و هەر کورد ئەبین
نە عەرەبم نە ئێرانیم نە تورکێکی شاخستانیم
 نەك من هەر خۆم مێژووش ئەڵێ کە کوردم و کوردستانیم